معیارهای سیاستگذاری اقتصادی: از اقتصاد متعارف تا اقتصاد اسلامی
نویسنده
چکیده مقاله:
موضوع اصلی این نوشتار، نقد مبانی سیاستگذاری در اقتصاد متعارف و تبیین ملاکهای سیاستگذاری اقتصادی در اسلام است. به عبارتی به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که «ملاکهای سیاستگذاری در اقتصاد متعارف با چه محدودیتهایی مواجه است و در مقابل اقتصاد اسلامی، چه ملاکهایی را ارائه میکند؟ و سیاستگذار مسلمان بر چه مبنایی میتواند اقدام به سیاستگذاری نماید». نشان دادهایم که اقتصاد متعارف اصرار زیادی بر تحلیل هزینه فایده به عنوان ملاک اصلی سیاستگذاری دارد و آن را معیاری جهانشمول میداند، اما بعد از نقد و بررسی آن به این نتیجه رسیدهایم که هر چند این ملاک دارای کاربردهای فراوانی است و در ظاهر بسیار منطقی است، اما محدودیتهایی دارد که از منظر اقتصاد اسلامی قابل بهبود است. با توجه به این انتقادات، به تبیین ملاکهای سیاستگذاری اقتصادی در اسلام پرداخته شده است. جمعبندی از مجموع ملاکهای سیاستگذاری این است که مبنای اصلی سیاستگذاری در اقتصاد اسلامی توجه به مسئله حق (Rights) میباشد و ملاکهایی مانند عدالت و کارایی ریشه در احقاق حق دارند. البته در کنار حق از رضایت عمومی نیز به عنوان ملاک دیگری بحث شده است و با استناد به آیات و روایات این موضوع نیز تبیین شده است. جایگاه مصلحت نیز به عنوان قاعده حاکم بر حق و رضایت عمومی تبیین شده است. در نهایت با تکیه بر ملاکهای مورد نظر، نشان داده شده است که رویکرد هزینه فایده در شرایطی خاص میتواند قابل توجیه باشد و محدودیتهای تحلیلی هزینه فایده در اقتصاد رفاه را نداشته باشد. ملاک و شروط سیاستگذار مسلمان نیز از همین منظر تبیین شده است.
منابع مشابه
سیاستگذاری اقتصادی در عصر جهانی شدن اقتصاد
جهان در قرن بیست و یکم شاهد تحولی شگرف از ناحیه فرآیند جهانی شدن بوده است. در این میان جهانی شدن اقتصاد بارزترین و مشخصترین نمونه جهانی شدن به شمار میرود. مسأله حائز اهمیت در جریان فرآیند جهانی شدن اقتصاد که بر عملکرد دولتها و سیاستگذاری اقتصادی آنها تأثیرگذار است، بررسی چگونگی سیاستگذاری اقتصادی دولتها است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر فرآیند جهانی شدن اقتصاد بر سیاستگذاری اقتصادی دولتهاست....
متن کاملتأثیرگذاری فلسفه بر روششناسی اقتصاد (مطالعة تطبیقی اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی)
مطالعة روششناسی علوم و از جمله علم اقتصاد متعارف، نشان از تأثیرپذیری این علوم از مکاتب فلسفی دارد. این تأثیرپذیری در حوزههای «هستیشناسی»، «انسانشناسی»، «معرفتشناسی» و از طریق مبادی تصوری و تصدیقی صورت گرفته است. هدف: هدف نگارنده در این تحقیق، بررسی روششناختی مطالعات اقتصاد اسلامی و میزان تأثیرپذیری اقتصاد اسلامی از فلسفة اسلامی بود. روش: روش تحقیق حاضر، تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانهای ...
متن کاملنسبت بهره و بیعدالتی در اقتصاد متعارف رهیافتی از اندیشه اقتصاد اسلامی
عدالت آرمانی است که در همه نظامهای اقتصادی و مکاتب مختلف اعم از بشری و الهی جایگاه ویژه داشته و تعاریف و تعابیر متعددی از آن وجود دارد. یکی از عواملی که در اندیشه اسلامی تأثیر نامطلوب برعدالت اقتصادی دارد، بهره پولی است. رسمیت بخشیدن به بهره پولی با نظر بر ریشههای ذهنی و عینی آن بخصوص رجحان زمانی، بر بسیاری از نرخهای تعیینکننده در اقتصاد مانند نرخ بازدهی سرمایه، نرخ سود بدون ریسک و نرخ تورم...
متن کاملسیاستگذاری اقتصادی در عصر جهانی شدن اقتصاد
جهان در قرن بیست و یکم شاهد تحولی شگرف از ناحیه فرآیند جهانی شدن بوده است. در این میان جهانی شدن اقتصاد بارزترین و مشخص ترین نمونه جهانی شدن به شمار می رود. مسأله حائز اهمیت در جریان فرآیند جهانی شدن اقتصاد که بر عملکرد دولت ها و سیاستگذاری اقتصادی آنها تأثیرگذار است، بررسی چگونگی سیاستگذاری اقتصادی دولت ها است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر فرآیند جهانی شدن اقتصاد بر سیاستگذاری اقتصادی دولت هاست....
متن کاملنقش سرمایه اجتماعی در رشد اقتصادی: مطالعه تطبیقی در اقتصاد اسلامی و اقتصاد متعارف
در این تحقیق، ابتدا به تعاریف مختلف درباب سرمایه اجتماعی از نگاه دانشمندان و نظریّه پردازان غربی پرداخته شده است. پس از آن شباهت و تفاوتهای سرمایه اجتماعی با دیگر سرمایهها بیان گردیده، و اثرات سرمایه اجتماعی بر درآمد ملی به دو طریق مستقیم و غیر مستقیم احصاء شده است. اثرات غیر مستقیم سرمایه اجتماعی عبارتند از تأثیر بر عملکرد دولت، توسعه روستایی، سلامتی، سرمایه انسانی، کاهش اطّلاعات نا متقارن در ...
منابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 19
صفحات 107- 139
تاریخ انتشار 2018-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023